Nhà thơ Đỗ Trung Quân đã viết: “Quê hương mỗi người chỉ một, như là chỉ một mẹ thôi. Quê hương nếu ai không nhớ, sẽ không lớn nổi thành người”.
Thật vậy, mỗi người đều có một quê hương. Đó là điều không ai có thể chối bỏ được. Quê hương thường gắn với hình ảnh dòng sông, bến nước, con đò, con đường làng rợp bóng tre xanh…
Quê tôi cũng có một dòng sông. Dòng sông quê tôi nhỏ thôi nhưng rất đẹp. Nước sông trong veo, nhìn thấy tận đáy. Hai bên bờ cây cối xanh tươi, tỏa bóng xuống dòng sông mát rượi.
Bến đò đưa khách sang sông quê tôi có tự bao giờ tôi chẳng biết. Nghe người lớn bảo, bến đò có từ lâu lắm rồi và nó đã gắn với bao thế hệ người dân quê tôi.
Thuở nhỏ bọn trẻ chúng tôi thường ra bến sông tắm mát. Dù có đứa đã lớn tồng ngồng, nhưng cứ chiều đến là cả bọn đều thi nhau chạy; vừa chạy vừa cởi bỏ áo quần để đến bờ sông là nhảy ùm xuống tắm. Đó là mấy đứa con trai, chứ mấy đứa con gái thì có vẻ “e thẹn”, nên chỉ cởi bỏ áo quần khi đã ngồi xuống nước. Vừa tắm, vừa giặt giũ rồi mặc lại khi về.
Chúng tôi thường tổ chức các trò chơi như trốn tìm, chia phe tát nước, bơi thi, lặn thi... Bọn con trai thường lặn thật sâu đến chỗ mấy đứa con gái tắm “phá rối”, làm cho bọn nó la oai oái, nhưng không thể xác định được “thủ phạm” vì bọn con trai đã “hiệp đồng” ngoi lên mặt nước cùng một lần.
Bên bến sông là căn nhà của gia đình người đưa đò. Căn nhà nhỏ tuềnh toàng, liêu xiêu, trống trước, hở sau. Cả nhà có hai vợ chồng và đứa con gái nhỏ. Tài sản trong nhà chẳng có gì nhiều. Ngoài các vật dụng cần thiết, rẻ tiền như giường chiếu, nồi niêu, soong chảo, bàn ghế…có lẽ chiếc đò bé nhỏ là thứ tài sản có giá trị nhất. Chiếc đò là phương tiện để nuôi sống cả gia đình.
Hằng ngày khách thường bước xuống đò ngang để sang sông. Nhà tôi ở bên kia sông nên mỗi lần đi học là qua bến sông này. Hình ảnh bến nước, con đò đã gắn với tuổi thơ tôi từ ấy.
Những buổi không đi học, cô bé thường theo cha qua lại con sông cùng với khách. Việc cô bé có thể làm được là cầm chiếc gáo bằng mo cau, múc nước đổ ra sông. Cô bé có gương mặt sáng, đôi mắt đen như hai hạt nhãn, xinh xắn, dễ thương.
Thời gian cứ dần trôi. Vì cha mất nên việc đưa khách qua sông giờ đây cô bé phải đảm nhận. Hình ảnh cô lái đò đung đưa theo nhịp chèo thật duyên dáng. Tôi đi học xa, mỗi lần về quê đều ngỡ ngàng khi bắt gặp ánh nhìn từ cô bé, để rồi khi trở ra trường lại thấy nhớ, thấy thương.
Vất vả, khổ cực như thế, nhưng cô bé vẫn lớn lên, càng lớn càng xinh đẹp. Vẻ đẹp của cô bé vừa mộc mạc chân quê, vừa kiêu sa quý phái. Cô bé có dáng người cao, làn da trắng ngần, mái tóc đen, dài, khuôn mặt tròn, má lúm đồng tiền. Cặp lông mày lá liễu như tô điểm thêm cho cặp mắt bồ câu đen láy. Sống mũi dọc dừa, làn môi đỏ mọng. Hàm răng trắng đều tăm tắp. Cô bé thật có duyên khi cười. Khuôn ngực cô bé tròn trặn, gợi cảm, thật quyến rũ.
Lần này tôi về quê nhưng không thấy cô bé đâu cả. Hỏi ra mới biết em đã có chồng. Bến đò hôm nay sao vắng vẻ quá. Con đò bây giờ không còn thân thương nữa. Bãi cát ven sông và con đường làng thân quen không còn đẹp như tranh vẽ. Tất cả giờ đây chỉ là kỷ niệm- một kỷ niệm khó quên của tuổi học trò mới lớn.
Dù lòng chợt buồn nhưng trong tôi vẫn cảm thấy mừng cho cô bé. Mừng vì em đã có nơi, có chốn. Buồn xen lẫn tiếc nuối và thầm trách mình. Vì sao ư? Vì tôi quá vụng về, quá nhút nhát, quá e dè, không dám nói tiếng yêu em, chỉ đứng nhìn em từ xa để mà nhớ nhung, mơ mộng.
Thời gian cứ dần trôi. Theo năm tháng kỷ niệm ngày ấy cũng dần phai. Nhưng sự đời có những chuyện xảy ra thật bất ngờ. Đang thả bộ trên đường, tình cờ tôi gặp em. Em vẫn đẹp như xưa, chỉ có đôi mắt có vẻ đượm buồn.
Ngồi trên ghế đá công viên em khóc như mưa, như gió. Em ôm chặt tôi như người yêu lâu ngày gặp lại, rồi hôn tôi vồ vập làm tôi không kịp phản ứng gì. Trong giàn giụa nước mắt em kể: “Em có chồng tại thành phố này. Đó là một thanh niên có lần đi qua bến đò ngày ấy. Em cứ lưỡng lự, nhưng mẹ em hối thúc. Mà cũng tại anh không ngõ lời nên em đâu có biết. Thật lòng mà nói, em có để ý đến anh nhưng có bao giờ cột đi tìm trâu nên đành lỗi hẹn…
…Ở với nhau hơn hai năm, có với nhau một đứa con. Những tưởng cuộc đời em sẽ yên phận, ai ngờ chồng em đã bị bắt vì tội buôn bán ma túy. Tòa tuyên án bảy năm tù, em nghe như sét đánh ngang tai”.
Tôi buột miệng hỏi: Giờ thì mẹ em, con em như thế nào? Em nói: “Mẹ em vẫn ở quê. Con em ở nhà nội nó. Anh có về quê, gặp mẹ em nói rằng mẹ con em vẫn khỏe, hạnh phúc. Tội nghiệp, lâu lắm rồi em không có điều kiện về thăm quê, thăm mẹ…” Vừa nói, em vừa dúi vào tay tôi một số tiền, nhờ chuyển cho mẹ và ù chạy mất. Tôi ngơ ngác đứng nhìn theo bóng em khuất dần theo dòng người hối hả. Tất cả đều diễn ra quá chóng vánh nên tôi hoàn toàn bị bất ngờ. Cầm những tờ bạc trên tay mà nghe lòng xót xa, thương cảm. Biết tìm em ở đâu giữa thành phố mênh mông này.
Ôi em tôi, con chim vành khuyên bé bỏng của tôi! Giờ em ở đâu? Lại một lần nữa tôi tự trách mình. Tại sao không giữ em lại. Tại sao không hỏi địa chỉ, không hỏi em làm việc gì…
Người đời thường nói: “Hồng nhan bạc phận”. Thực tế không phải hầu hết những người con gái đẹp đều gặp trắc trở về đường tình duyên, nhưng đối với cô bé thì câu nói đó đã đúng đấy thôi. Tôi không biết em đang làm việc gì nhưng chắc chắn là em chẳng sung sướng gì. Mong sao em có một công việc đàng hoàng, tử tế để nuôi con, chờ chồng.
…Bến đò xưa vẫn thế. Con đò cũ vẫn miệt mài đưa khách sang sông. Chỉ có khung cảnh giờ đây sao buồn quá. Căn nhà nhỏ của em bây giờ vắng lạnh, xiêu vẹo. Thẩn thờ tôi đi xuống bến sông. Dòng nước vẫn vô tình trôi mãi, lấp loáng ánh hoàng hôn tím ngắt. Kỷ niệm ngày xưa làm sao quên được. Trong tôi thèm được nghe tiếng gọi: Đò…ơ…ơi!
Hoàng Chương