Trải qua nhiều thế hệ, gia đình Việt Nam đã được hình thành và phát triển với những chuẩn mực giá trị tốt đẹp góp phần xây dựng bản sắc văn hóa dân tộc. Quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế đã tạo ra nhiều cơ hội và điều kiện để gia đình Việt Nam phát triển, đồng thời cũng đặt gia đình và công tác gia đình trước nhiều khó khăn, thách thức. Do đó, xây dựng văn hóa gia đình và xây dựng gia đình văn hóa là vấn đề quan trọng trong công tác xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, đòi hỏi sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Trên cơ sở thực tế xã hội hiện nay và phát huy truyền thống tốt đẹp ấy, công tác gia đình luôn được Đảng, Nhà nước và cả xã hội quan tâm, hướng đến xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, tiến bộ, hạnh phúc. Năm 2001, Thủ tướng Chính phủ lấy ngày 28/6 là ngày Gia đình Việt Nam. Ngày 29/2/2013, Thủ tướng Chính phủ quyết định chọn 2013 là năm Gia đình Việt Nam. Đây là những sự kiện quan trọng, đánh dấu sự nỗ lực, quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong mục tiêu xây dựng gia đình Việt Nam no ấm, tiến bộ và hạnh phúc. Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 629/QĐ-TTg ngày 29/5/2012. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có Chỉ thị số 2522/CT-BVHTTDL ngày 26/7/2012 về việc tổ chức triển khai thực hiện Chiến lược, Chương trình phối hợp chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện Chiến lược giữa Bộ Thông tin - Truyền thông, Bộ Giáo dục - Đào tạo, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và các Bộ, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, xã hội ban hành theo Quyết định số 2744/QĐ-BVHTTDL ngày 26/7/2012. Đây là "bộ khung" có tính định hướng chiến lược, làm căn cứ cho quản lý nhà nước về gia đình và công tác gia đình.

Khen thưởng các gia đình văn hóa tiêu biểu năm 2014

Quảng Nam là tỉnh thuộc vùng duyên hải Nam Trung Bộ, 2/3 là đồi núi, có 18 huyện, thành phố (16 huyện và 2 thành phố), 244 xã-phường-thị trấn, 1.722 thôn-khối phố. Diện tích tự nhiên 10.000 km², được chia làm 3 vùng miền chính: vùng núi cao, trung du và đồng bằng ven biển, với số dân 1.470.933 người, với các dân tộc sinh sống như: Kinh, Cơ Tu, Xơ Đăng, Giẻ Triêng, Cor... Trên cơ sở đó, với tỉnh Quảng Nam, công tác gia đình luôn được chú trọng triển khai từ tỉnh đến cơ sở với mục tiêu chung là xây dựng gia đình trên địa bàn tỉnh nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống, tiến tới no ấm, tiến bộ, hạnh phúc. Xây dựng gia đình là môi trường giáo dục nhân cách tiến bộ cho thế hệ trẻ; là nơi bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc; là thành trì phòng chống tệ nạn xã hội; tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần quan trọng thực hiện Chiến lược phát triển gia đình Việt Nam.

Trong thời gian qua, công tác gia đình trên địa bàn tỉnh Quảng Nam đã triển khai và tập trung nhiều hoạt động hướng về cơ sở như đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác gia đình, đặc biệt là quan tâm tuyên truyền các Luật: Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000, sửa đổi bổ sung năm 2010; Luật Bình đẳng giới; Luật phòng, chống bạo lực gia đình; Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; Luật Người cao tuổi. Đồng thời tổ chức các hoạt động nhân ngày gia đình Việt Nam 28/6, đẩy mạnh các hoạt động phòng, chống bạo lực gia đình và thực hiện bình đẳng giới trong gia đình, thực hiện “Đề án Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam, giai đoạn 2012-2015”. Tổ chức thực hiện các chương trình phối hợp về công tác gia đình, phòng, chống bạo lực gia đình với các ngành, đoàn thể có liên quan như Hội Phụ Nữ, Hội Nông dân, Đoàn thanh niên… Thực hiện tốt vai trò tham mưu, quy chế phối hợp trong hoạt động Ban chỉ đạo công tác gia đình.Tổ chức các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ công tác gia đình cho đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình các cấp. Tập trung nâng cao hiệu quả công tác thu thập dữ liệu, tổng hợp báo cáo số liệu về gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình. Tổ chức kiểm tra, giám sát chuyên ngành, liên ngành về công tác gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình. Các huyện, thành phố căn cứ thực tế của địa phương xây dựng Kế hoạch cụ thể, phù hợp với điều kiện đặc thù. Đặc biệt, nhiều hoạt động hưởng ứng ngày Gia đình Việt Nam 28/6 và năm Gia đình Việt Nam 2013 với chủ đề "Kết nối yêu thương" đã diễn ra trên địa bàn toàn tỉnh. Tại các huyện, thành phố đến từng các khu dân cư, thôn… tổ chức tọa đàm, hội thi tuyên truyền vị trí, vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của gia đình trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước, qua đó truyền thông giáo dục đạo đức, lối sống, cách ứng xử trong gia đình; giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao..  được tổ chức rộng khắp, thu hút hàng nghìn gia đình với nhiều thế hệ tham gia, hưởng ứng. Trong trào trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, danh hiệu “Gia đình văn hóa” được xem là “gốc rễ” để thực hiện các chuẩn văn hóa khác như Thôn, khối phố văn hóa, Tộc họ văn hóa, Cơ quan văn hóa... Đến nay, toàn tỉnh Quảng Nam có 313.676/377.056 hộ gia đình được công nhận gia đình văn hóa, tỷ lệ 83,19%. Các đại phương có tỷ lệ gia đình đạt chuẩn văn hóa cao như Hội An (93.30%), Duy Xuyên (92.15%), Điện Bàn (89.70%)... Các gia đình văn hóa là những điển hình tiêu biểu có đời sống kinh tế ổn định, đời sống văn hóa tinh thần lành mạnh, gia đình ấm no, hòa thuận, hạnh phúc, tiến bộ, gương mẫu chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, không vi phạm pháp luật và các tệ nạn xã hội và tích cực hưởng ứng chủ trương xây dựng văn hóa, xây dựng nông thôn mới, xây dựng đô thị văn minh.

Về triển khai Luật Phòng chống bạo lực gia đình trên địa bàn tỉnh, từ năm 2008, trên cơ sở mô hình điểm phòng, chống bạo lực gia đình được thực hiện thí điểm tại xã Tam Dân (huyện Phú Ninh), đến năm 2011, mô hình này tiếp tục được triển khai tại 04 xã là Tam Phú (T.P Tam kỳ), Bình Tú (huyện Thăng Bình), Tiên Lộc (huyện Tiên Phước) và xã Ba (huyện Đông Giang). Đến nay, trên toàn tỉnh có 15 xã triển khai mô hình điểm, với 105 Câu lạc bộ - Nhóm phòng, chống bạo lực gia đình với trên 3.000 thành viên tham gia. Hoạt động của các mô hình này tập trung vào việc tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách, pháp luật truyền thông nâng cao nhận thức về công tác gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình đã được thực hiện với những hình thức, nội dung đa dạng, phong phú và hiệu quả. Hiệu quả hoạt động của các mô hình, câu lạc bộ này đã tác động mạnh mẽ đến các tầng lớp nhân dân, giúp hiểu rõ hơn về nội dung của Luật góp phần ngăn ngừa và giảm thiểu số vụ bạo lực gia đình.  Ngoài ra, tỉnh Quảng Nam còn thực hiện Đề án “Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam giai đoạn 2012 - 2015 trên địa bàn tỉnh, với các hình thức viết bài tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng nhằm truyền tải thông điệp phòng, chống bạo lực gia đình đến người dân. Bên cạnh đó còn cấp phát 244/244 xã, phường trên toàn tỉnh bộ đĩa CD của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình và phòng, chống bạo lực gia đình. Qua 05 năm thực hiện Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (2008-2013), công tác tuyên truyền trên địa bàn toàn tỉnh đã được tổ chức thực hiện bằng nhiều hình thức, các thôn, khối phố trên địa bàn toàn tỉnh cũng đã tổ chức hơn 2.911 buổi họp có lồng ghép nội dung tuyên truyền, phổ biến các văn bản, chính sách, phát luật về phòng, chống bạo lực gia đình cho hơn 20.000 lượt người tham dự, việc tuyên truyền trên loa truyền thanh của xã, phường, thị trấn các Câu lạc bộ gia đình phát triển bền vững luôn duy trì các buổi sinh hoạt đình kỳ 02 tháng/01 lần.   

Sinh thời, trong bài nói chuyện tại Hội nghị thảo luận dự thảo Luật Hôn nhân - Gia đình (tháng 1-1959), Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Rất quan tâm đến gia đình là đúng và nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, xã hội tốt thì gia đình càng tốt, gia đình tốt thì xã hội mới tốt. Hạt nhân của xã hội là gia đình”. Gia đình là tế bào của xã hội, do đó, văn hóa gia đình đóng vai trò quan trọng trong vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc. Hướng đến năm Gia đình Việt Nam 2014 và hưởng ứng ngày Gia đình Việt Nam 28/6 năm nay, trên địa bàn tỉnh Quảng Nam diễn ra nhiều hoạt động có ý nghĩa thiết thực nhằm tạo thêm tiền đề cho công tác gia đình trong những năm tiếp theo với những yêu cầu mới, đáp ứng sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.                                                                             Mộng Thu