Như vậy, lượng mưa trong mùa lũ thiếu hụt từ 50-60% so với TBNN; dòng chảy trên các sông từ tháng 12 năm 2014 đến tháng 3 năm 2015 dao động nhỏ, mực nước trung bình tháng ở mức xấp xỉ dưới giá trị trung bình nhiều năm.
Hiện nay, hiện tượng Enso đang chuyển sang trạng thái pha nóng và có khả năng bị ảnh hưởng của hiện tượng ElNino, dẫn đến lượng mưa tiếp tục bị thiếu hụt, dòng chảy trên sông, suối suy giảm, nguy cơ xảy ra hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn là rất lớn.
Theo nhận định của Trung tâm Khí tượng thủy văn Quảng Nam, lượng mưa phổ biến từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2015 thấp hơn trung bình nhiều năm từ 20-30%, lượng mưa này không có khả năng cải thiện lượng nước bổ sung phục vụ sản xuất; tình hình dòng chảy duy trì ở mức thấp và thấp hơn giá trị trung bình nhiều năm cùng kỳ, vùng hạ lưu các sông chịu ảnh hưởng mạnh của triều.
Do lượng mưa và dòng chảy ở mức thấp và nắng nóng có khả năng kéo dài trong vài tháng tới, nguy cơ thiếu nước, khô hạn là rất lớn, mặn có khả năng xâm nhập sâu vào hạ lưu sông Vu Gia, Thu Bồn và Bàn Thạch.
Quảng Nam hiện có 73 hồ chứa nước phục vụ cho khoảng 21.450ha/vụ, đến cuối mùa lũ năm 2014 có 72/73 hồ chứa thủy lợi tích đầy nước. Tuy nhiên, tình hình thời tiết từ đầu vụ Đông Xuân 2014-2015 đến nay có lượng mưa phổ biến trên toàn tỉnh ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 20-30%, lượng nước đến các hồ chứa thấp và phải thường xuyên mở nước để phục vụ sản xuất nông nghiệp nên làm suy giảm mực nước tại các hồ chứa.
Qua tính toán, cân đối sơ bộ nguồn nước, các hồ chứa nước có khả năng đảm bảo nước tưới cho vụ Đông Xuân 2014-2015, cấp nước gieo sạ vụ Hè Thu năm 2015 và dự báo sẽ có nhiều hồ thiếu nước trong vụ Hè Thu nếu không có mưa tiểu mãn và mưa bổ sung trong tháng 7, tháng 8. Ngoài ra, hầu hết các đập dâng ở khu vực miền núi, dòng chảy cơ bản sẽ có nguy cơ cao bị suy giảm mạnh, không đảm bảo nguồn nước tưới vào thời gian tháng 7, 8 năm 2015.
Dòng chảy trên các sông, nhất là hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn từ tháng 1 đến tháng 3 năm 2015 ở mức thấp và thấp hơn giá trị trung bình nhiều năm cùng kỳ. Bên cạnh đó, hiện tượng bồi lấp trên sông Vu Gia, Thu Bồn và Vĩnh Điện đã một phần gây ảnh hưởng đến nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Do ảnh hưởng của thời tiết trong những năm gần đây, tình hình nhiễm mặn trên sông diễn ra sớm, nồng độ cao và xâm nhập khá sâu vào nội địa, gây ảnh hưởng nghiêm trọng về nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt khu vực hạ du. Dự báo diện tích sản xuất nông nghiệp vụ Hà Thu có khả năng xảy ra khô hạn khoảng gần 14.670ha. Trong đó, khu vực hồ chứa, đập dâng là 6.040ha; khu vực trạm bơm là 5.930ha và khu vực nhiễm mặn là 2.700ha.
Để chủ động giải quyết tình hình khô hạn và nhiễm mặn diễn ra trong năm 2015, UBND tỉnh Quảng Nam chỉ đạo các địa phương và Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam tập trung thực hiện các biện pháp, như: xây dựng phương án chống hạn cụ thể trên địa bàn; củng cố kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng, chống hạn năm 2015 để theo dõi, chỉ đạo thực hiện kịp thời các biện pháp chống hạn có hiệu quả. Tăng cường theo dõi diễn biến thời tiết trên các phương tiện thông tin đại chúng và dự báo của cơ quan Khí tượng thuỷ văn để kịp thời triển khai các giải pháp chống hạn, chống nhiễm mặn thích hợp, giảm thiểu thiệt hại cho sản xuất do hạn hán gây ra. Những nơi quá khó khăn nguồn nước, các địa phương hướng dẫn nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sử dụng các giống lúa chịu hạn và chịu mặn cao nhằm hạn chế thiệt hại cho sản xuất. Tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân thực hiện chế độ tưới nước tiết kiệm theo phương pháp "ướt khô xen kẽ", tưới luân phiên, nhất là các hồ chứa nước có nguồn nước đang bị thiếu hụt. Vận động nhân dân ra quân nạo vét kênh mương nội đồng, đắp bờ vùng bờ thửa; thực hiện các biện pháp chống hạn truyền thống, tận dụng tối đa lượng nước tiêu từ các công trình thủy lợi và nguồn nước của ao hồ, sông suối để chống hạn. Củng cố, kiện toàn các tổ thủy nông cơ sở, tăng cường công tác quản lý, điều hành, phân phối nước thông qua hoạt động của các tổ chức thuỷ nông cơ sở và các tổ chức sử dụng nước ở địa phương.
Đồng thời, UBND tỉnh cũng đã phân bổ nguồn kinh phí gần 36,9 tỷ đồng để thực hiện các công trình chống hạn, và nhiễm mặn năm 2015 trên địa bàn tỉnh, như: Nạo vét các đoạn sông bị bồi lấp để khơi thông dòng chảy; nạo vét kênh dẫn, bể hút các trạm bơm điện cố định; nạo vét kênh mương; sửa chữa, kiên cố các đập dâng kiên cố; xây dựng, củng cố các đập thời vụ, đập bổi; cung cấp điện năng và dầu cho các trạm bơm và xây dựng các đập tạm ngăn mặn trên sông...
PHƯỚC LÊ