Nhiệm vụ chính của các ban này bao gồm: Tổ chức họp dân để tuyên truyền, phổ biến cho người dân hiểu rõ về chủ trương, chính sách, quyền lợi và nghĩa vụ của người dân trong quá trình xây dựng nông thôn mới; tổ chức lấy ý kiến của người dân trong thôn tham gia góp ý vào bản quy hoạch, bản đề án xây dựng nông thôn mới chung của xã theo yêu cầu của Ban quản lý xã; vận động nhân dân chung tay xây dựng nông thôn mới qua các phong trào hiến đất làm đường, đóng góp xây dựng các công trình phúc lợi xã hội; giám sát cộng đồng các công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn; đảm bảo an ninh, trật tự.
Chính vì vai trò quan trọng như vậy nên khi thành lập, các địa phương tổ chức họp dân lựa chọn những già làng, người có uy tín trong cộng đồng để cơ cấu vào các ban cấp thôn và cấp xã. Tuy nhiên, qua nhiều năm, do một số ban cấp thôn chưa thực sự nắm vững nhiệm vụ của ban mình nên việc triển khai nhiều lúc còn chồng chéo và kém hiệu quả trong việc vận động sức dân tham gia hưởng ứng chương trình. Do đó, kiện toàn và cũng cố và phát huy tốt vai trò hoạt động của ban phát triển nông thôn mới, ban thanh tra nhân dân và ban giám sát đầu tư của cộng đồng cấp thôn, cấp xã là việc mà chúng ta cần quan tâm trong thời gian đến. Thanh Thúy