Bài 2: Mong tìm đón các anh trở về quê hương

Đồng đội và thân nhân của 16 liệt sỹ hi sinh quả cảm trong trận đánh sân bay Khâm Đức vào ngày 5-8-1970 đã 8 lần tổ chức tìm kiếm các anh nhưng chưa được toại nguyện. Nhưng họ vẫn quyết tâm tìm đón các anh về quê hương.

Giữa tháng 4-2013, những cựu chiến binh Tiểu đoàn Đặc công 404 (D404 - Quân khu 5) cùng thân nhân của một số liệt sỹ hy sinh trên đường băng sân bay Khâm Đức trong cuộc tấn công vào đêm ngày 4 rạng ngày 5-8-1970 đã trở lại thăm chiến trường xưa Khâm Đức - Ngoktavat. Đoàn có các ông Phạm Đình Khải - nguyên Chính trị viên D404, Phạm Công Hưởng, cựu chiến binh D404, Lê Đình Duẫn - nguyên Đại đội phó thông tin Đại đội 3 - D404 và ông Nguyễn Văn Tĩnh - nguyên Tiểu đoàn trưởng D424 (404 + 402), Hoàng Sơn Lâm - cựu chiến binh Tiểu đoàn 236, Trung đoàn 230, Cục Hậu cần Quân khu 5... Trở lại Khâm Đức lần này, họ hi vọng tìm được hài cốt của 16 đồng đội đã hi sinh trong trận mật tập vào sân bay Khâm Đức, huyện Phước Sơn 43 năm trước.

Nhiều lần trở lại Khâm Đức - Phước Sơn tìm hài cốt đồng đội hy sinh trong trận đánh vào sân bay Khâm Đức rạng sáng ngày 5-8-1970 nhưng không thành, những người lính cựu chiến binh D404 cứ thắc thỏm khôn nguôi. Hòa bình rồi mà các anh chưa về, vẫn còn nằm đâu đó bên đường băng sân bay Khâm Đức. Một khi các anh chưa về, những cựu chiến binh, thân nhân liệt sỹ, chính quyền và nhân dân vẫn chưa được vui trọn vẹn.

Ông Phạm Đình Khải - nguyên Chính trị viên D404 cho biết, với những hình ảnh từ video clip, sơ đồ hố chôn tập thể 16 “Cộng quân” do cựu phóng viên chiến trường Mỹ Christopher Jesen và Hội Cựu chiến binh Mỹ tham gia chiến tranh Việt Nam - VVA cung cấp, và qua thư từ liên lạc, họ đã xác định được vị trí hy sinh của đồng đội. Tuy nhiên, việc xác định hố chôn tập thể các đồng đội lại không dễ dàng. Bởi sân bay Khâm Đức bây giờ chỉ là bãi đất hoang, không còn bất cứ dấu vết gì từ các khu đồn trú của Mỹ ngụy cách đây hơn 43 năm trước. “Cuộc tấn công cảm tử của Cộng quân vào 4 giờ sáng nhằm phá hủy trận địa pháo 105 của Mỹ. 16 Cộng quân bị giết, tất cả đã được chôn cất trong một ngôi mộ chung không xa cơ sở bị tấn công” - thông tin từ cựu phóng viên chiến trường Christopher Jesen cung cấp cũng trở nên mơ hồ trên thực địa. Những người tham gia tìm kiếm chỉ còn cách định vị... từ những đỉnh núi xuất hiện trong video clip, có cảm tưởng như hài cốt các đồng đội nằm đâu đó dưới chân mình. Các cựu chiến binh D404 và thân nhân các liệt sỹ biết rằng, việc tìm kiếm hài cốt của người thân và đồng đội sẽ còn nhiều khó khăn, trắc trở, nhưng mọi người vẫn tin rằng một ngày nào đó họ sẽ đưa được các anh về với gia đình.

Bằng tất cả nỗ lực, khả năng của mình, những đồng đội và thân nhân của 16 liệt sỹ đặc công D404 đã 8 lần tổ chức tìm kiếm hố chôn các anh bên đường băng sân bay Khâm Đức nhưng chưa toại nguyện. Lần này cũng không thành nhưng họ quyết không bỏ cuộc. Ông Hoàng Sơn Lâm cùng các cựu chiến binh D404 đều khẳng định, trách nhiệm của chúng ta hôm nay là nhất quyết không được để hình ảnh của cuốn phim trên tái diễn. “Những hình ảnh đó vĩnh viễn chỉ còn là lịch sử của đất nước chúng ta. Một giai đoạn lịch sử đẫm máu, nước mắt nhưng quật cường mà các thế hệ hôm nay và mai sau không bao giờ được phép lãng quên! Với sự giúp đỡ của những người bạn Mỹ, tôi có cảm giác đã rất gần với hài cốt của các anh. Lần này chúng tôi về để chuẩn bị cho chuyến trở lại kế tiếp dự kiến sẽ thực hiện vào đầu tháng 8 năm nay, đúng dịp kỷ niệm ngày diễn ra trận đánh. Tôi cầu mong trong chuyến trở lại tới đây, điều kỳ diệu sẽ đến, chúng tôi sẽ tìm thấy các anh” - ông Lâm nói.

Các anh - những chiến sỹ đặc công D404 đã anh dũng chiến đấu và ngã xuống bên đường băng sân bay Khâm Đức đã suốt 43 năm qua. Tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Phước Sơn có một ngôi mộ tập thể tượng trưng cho 16 liệt sĩ mà chưa ghi cụ thể tên tuổi, quê quán từng người. Trở lại chiến trường xưa Khâm Đức để tìm đồng đội, những cựu binh D404 Quân khu 5 đã đề nghị giữ sân bay Khâm Đức làm bảo tàng chiến tranh, xây dựng bia tưởng niệm 16 liệt sỹ đặc công D404 đã anh dũng hy sinh rạng sáng ngày 5-8-1970 và trả lại tên cho các anh trên bia mộ tại nghĩa trang liệt sỹ huyện... để tri ân đối với những người đã cảm tử vì tổ quốc.                                                                        Bài và ảnh: Trịnh Ly Lan

Các ảnh kèm theo bài viết:

- SAN BAY KHAM DUC 5:   Cựu chiến binh và thân nhân liệt sỹ D404 viếng hương tại ngôi mộ chung của 16 liệt sỹ tại Nghĩa trang liệt sỹ Phước Sơn.