Từ lâu tuyên truyền được xác định là một trong những biện pháp có tầm quan trọng trong triển khai thực hiện bất kỳ một chủ trương, chính sách nào. Đối với công tác dân số kế hoạch hoá gia đình thì tuyên truyền còn phải được đặt lên hàng đầu, bởi đây là một chính sách liên quan trực tiếp đến đời sống con người, việc thực hiện nó không chỉ có tác dụng giữ cân bằng trong tăng trưởng dân số mà còn là nhân tố góp phần ổn định xã hội. Trên địa bàn huyện Phước Sơn, tuyên truyền trong chính sách dân số mặc dù đã đạt được những kết quả thực song vẫn còn tồn tại không ít hạn chế. Đó được coi là nguyên nhân khiến tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên, tình trạng tảo hôn,… diễn ra khá phức tạp ở địa bàn huyện miền núi này.

            Theo tổng hợp từ cơ quan chức năng về công tác dân số, năm 2014, trên địa bàn huyện ta có đến 132 trường hợp sinh con thứ 3. Tảo hôn của năm này cũng có dấu hiệu tăng đột biến với hàng chục trường hợp, đáng kể như ở các xã Phước Thành 13 trường hợp, Phước Năng 7 trường hợp, Phước Mỹ10 trường hợp. Điều quan tâm là tảo hôn lại rơi vào những đối tượng học sinh người đồng bào dân tộc thiểu số. Và nguyên nhân dẫn đến tình trạng này vẫn là do sự hạn chế trong nhận thức của các bậc phụ huynh và ngay chính bản thân các đối tượng về luật hôn nhân gia đình, quy định độ tuổi kết hôn và những hệ luỵ gặp phải khi nằm trong tình cảnh bắt vợ bắt chồng sớm như sức khoẻ không đảm bảo, kinh tế gia đình khó khăn, bỏ học, đói nghèo đeo bám,…

            Tại một hội nghị bàn về những hạn chế tồn tại trong thực hiện chính sách dân số Ông Nguyễn Văn Thanh phó chủ tịch UBND huyện kiêm trưởng ban chỉ đạo dân số kế hoạch hoá gia đình huyện nhấn mạnh, ở huyện miền núi với đông đồng bào dân tộc thiểu số như huyện ta, khi trình độ dân trí còn thấp thì công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân là vấn đề phải được ưu tiên hàng đầu, tuyên truyền thay đổi nhận thức không phải là việc làm ngày một ngày hai là được mà đây là việc làm kiên trì thường xuyên lâu dài.

            Thực tế, công tác này đã được ngành chức năng ở huyện quan tâm, với việc mỗi năm mở 2 đợt tăng cường truyền thông lồng ghép các gói dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản kế hoạch hoá gia đình đến vùng đông dân, vùng có mức sinh cao. Xây dựng và duy trì hoạt động của một đội ngũ cán bộ chuyên trách dân số 12 xã, thị trấn và mạng lưới 132 cộng tác viên dân số thôn bản, thường xuyên theo dõi nắm tình hình và làm công tác tư vấn tuyên truyền phụ nữ từ 15 đến 49 tuổi, các cạp vợ chồng đã có từ 1 đến 2 con tự nguyện áp dụng các biện pháp tránh thai hiện đại, hạn chế tình trạng sinh con thứ 3 ở các địa phương.

            Là địa bàn trung tâm kinh tế chính trị xã hội của huyện, thế nhưng năm 2014, thị trấn Khâm Đức vẫn có đến 21 hộ gia đình vi phạm chính sách dân số sinh con thứ 3 trở lên. Nhiều năm làm cộng tác viên dân số với chị Hồ Thị Tơ ở khối 6 thị trấn Khâm Đức có rất nhiều chuyện để kể. Có hộ người Bhnong, kinh tế gia đình rất khó khăn thế nhưng lại sinh đến 5 người con. Có con trai thì bắt vợ sinh đến khi có con gái mới thôi, hoặc ngược lại có con gái thì phải kiếm cho được con trai. Khi trực tiếp tuyên truyền vận động các đối tượng nên áp dụng các biện pháp tránh thai, cam kết không sinh nữa chị đã nhận được những câu trả lời đại loại như: tôi sinh con tôi nuôi, chị có nuôi đâu mà can thiệp,… thực tế đông con là nguyên nhân chính dẫn đến đói nghèo.

            Qua đó cho thấy, không riêng gì người kinh, tư tưởng không muốn có con một bề ở một bộ phận người đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện ta vẫn còn hiện hữu, đòi hỏi công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức là việc làm không được phép nghỉ ngơi.

Hồng Năm